SÜNNET-İ SENİYYE - Boşanma

BOŞANMA

İbn Abbas (r.a) anlatıyor: Bir adam gelip Ona: “Karısını üç talakla boşadığını” söyleyince, O: “Sizden biriniz yürür, ahmaklığa bindikten sonra: “Ey İbn Abbas! Ey İbn Abbas!” der. Allah Teala şöyle buyuruyor: “Kim Allah’a karşı gelmekten sakınırsa, Allah ona bir çıkış yolu açar.” (Talak/2)

Senin için çıkış yolu bulamıyorum. Sen Rabbine asi oldun. Hanımın da senden bain/nikahı düşürücü talakla ayrılmış oldu.

Çünkü Allahu Teala şöyle buyuruyor: “Ey Peygamber! Kadınları boşamak istediğinizde, onların iddetlerini dikkate alarak (temizlik halinde) boşayın ve iddet sayın…” (Talak/1) Ebu Dâvut:219

Kişinin hanımını aynı anda üç telakla boşamaktan uzak durması gerekir. Allah Teala’ya karşı takva olduğunda Allah Teala’nın çıkış yolu bahşedeceğine tevekkül etmeli. Kadını, adet döneminde boşamaktan uzak durmak gerekir. Kadını iddet dönemini dikkate alarak boşamak, iddetini uzun tutmak sünnettir. Boşamada Kur’an-ı Kerim’in bildirdiği yönteme riayet etmek gerekir.

Mahmud b. Lebîd (r.a) anlatıyor: Peygamber Efendimiz (s.a.v)’e, bir adamın karısını bir defada üç talakla boşadığını haber verildiğinde kızarak ayağa kalktı ve şöyle buyurdular: “Ben aranızdayken Allah’ın kitabıyla mı oynanıyor?” Nesâi: 4/162

Kocanın kadına boşanma hakkı vermesi sünnette vardır. “Kendine sahipsin” gibi sözlerle kadına talak hakkı vermek sünnette vardır. Boşanma alan kadın bunu kullandığında kocasının rıza göstermesi sünnettir. Kaç talak vermiş olduğuna dair kocanın niyetine itibar etmek sünnette vardır. Kadının buna razı olması sünnettir. İddet beklemekte olan kadına evlilik teklifinde bulunmaktan uzak durmak gerekir. O dönemde o kadınla evliliğe en hak sahibi kocanın olduğu sünnette vardır.

Ailesine hibe edilip ailesi tarafından kabul edilen kadının bir talakla boşanmış olur bu, sünnette vardır. Bunu kabul etmek sünnettir.

Hayız halinde boşamış olduğu hanıma dönmek sünnettir. Sonra, temizlendikten sonra hayız olup tekrar temizleninceye kadar onu yanında tutması sünnettir. Yine boşamak isterse ilişkide bulunmadan önce onu boşaması sünnete uygundur.

İbn Ömer (r.a) anlatıyor: kendisi hayız halindeki hanımını boşamış. Hz. Ömer (r.a) bunu, Peygamber Efendimiz (s.a.v)’e anlatınca kızmış ve şöyle demiş: “Hanımına dönsün. Sonra, temizlendikten sonra hayız olup tekrar temizleninceye kadar onu yanında tutsun. Yine boşamak isterse ilişkide bulunmadan önce onu boşasın. İşte; Aziz ve Celil olan Allah Teala’nın emri budur.” Müslim: 1471

Gereksiz yere boşamaktan uzak durmak gerekir. Boşanmanın hak olduğuna inanmak gerekir. Muhtaç ve ihtiyar olan kadını boşamayıp tutmak sünnettir. “Allah teala’nın en çok buğzettiği helal, kadını boşamaktır.” Ebu Dâvud: 2178

Zevk için boşamaktan uzak durmak gerekir. Zevk için boşanmayı istemekten kadınların boşanmayı istemekten uzak durması gerekir. Namus meselesinden dolayı kadını boşamak sünnette vardır. Hanımını boşamak isteyen kişi, ona zarar vermek niyetiyle boşamamalıdır, artık anlaşamadıklarını ve daha hayırlı olacağını düşünerek boşamaktır sünnete uygun olan. Ric’i talak iddetindeyken ona dönmeyi kast eden koca, tekrar boşamamak üzere ebediyen dönmeyi kast ederek bunu yapması gerekir.

Boşanmaya dair şahit tutmak sünnettir. Ric’i talakla boşanmış olduğu hanımına dönmüş olduğun dair şahit tutması sünnettir. Evli kadının boşanmasını istemekten uzak durmak gerekir. Kişinin bu konularda kadere razı olması gerekir. Nikahın ciddisi de ciddi şakası da ciddi olduğuna inanmak gerekir. Şaka yapmaktan uzak durmak gerekir. Aynı şekilde talak ve ric’atın (kadına dönmenin) da ciddisi ciddi şakası da ciddidir. Bu konularda şaka yapmaktan uzak durmak gerekir.

Kişinin boşandığı hanımına pişman olup dönmesi, böyle bir durumda hanımının gönlünü alması sünnettir. Ömer (r.a) anlatıyor: Peygamber Efendimiz (s.a.v) Hafsa annemizi boşadıktan sonra ona dönmüştür. Ebu Dâvud 2283

Kadın kocasının kendisini boşadığını iddia eder ve buna dair adil bir şahit getirirse, kocasına yemin ettirilir, koca boşamamış ise yemin etmesi sünnettir. Boşamış ise ve bunun bilincindeyse söylememekten uzak durması gerekir. Koca boşamadığına yemin ederse şahitliğin batıl olduğuna hükmedilir, kadının buna rıza göstermesi sünnettir. Yemin etmekten kaçınırsa onun bu kaçınması bir diğer şahit yerini tutar ve boşaması geçerli olur.

İhtiyaç olmadan para veya herhangi bir mal karşılığı kendisini boşatan kadınlar, münafıkların ta kendileridir. Bundan uzak durmak gerekir. İhtiyaç olduğunda kadının para karşılığı kendini boşatması sünnette vardır. Bu durumda adamın mehir olarak verdiğinden fazlasını istememelidir. Ayrılacak olan eşlerin birbirlerine kötü söz söylememeleri, iftira yalan atmamalı, güzel davranarak ayrılmaları, kadının mehir olarak aldığını vererek kendini boşatması sünnette vardır. Kişinin kız kardeş gibi sözler söylemekten, Müslüman olmayan kişilerin kullandığı gibi hanımına yavrum gibi kelimelerle sevgi ifade etmekten, boşayacak olsa bile dünya ahiret bacımsın emsali sözleri kullanmaktan uzak durması gerekir.

Kaynaklar:

4000 maddede cem edilen sünnet, müstahap ve edepler